10 zawodów, które są bezpieczne w świecie AI

Choć z pewnością AI przejmie niektóre zadania wykonywane dotąd przez człowieka, to pewnych ról, zachowań i wartości nie zastąpi. Zajmie się rutynowymi obliczeniami, analizami czy funkcjami optymalizacji, ale i tak w oparciu o cele wyznaczone przez ludzką kreatywność. Wiele z tych zadań będzie wymagało symbiozy między człowiekiem a AI. Ludzie będą nadal pełnić swoje role wymagające więzi społecznych, inteligencji emocjonalnej czy artyzmu.

Sztuczna inteligencja a rynek pracy

Zrozumiałe są obawy przed konsekwencjami, które człowiek może ponieść w związku z bezpieczeństwem jego zawodu. „Około 50% naszych miejsc pracy w ciągu następnych 15 lat faktycznie przejmie AI i automatyzacja. […] Jak sugerują badania, tempo […] przyspieszy, co wpłynie zarówno na dobrze wyszkolonych, jak i słabo wykształconych” – uważa informatyk, pisarz i ekspert w dziedzinie AI, Kai-Fu Lee. Jest jednak mało prawdopodobne, by ludzie zdecydowali się na interakcję z bezdusznym robotem w przypadku tradycyjnych zajęć i usług. Firmy zawsze będą potrzebować dyrektora, menedżera czy specjalisty o silnej inteligencji emocjonalnej i umiejętnościach pracy zespołowej. 

Granice nie do pokonania

Biorąc pod uwagę ograniczenia AI, wciąż istnieje wiele zawodów, które oprą się infiltracji AI – chodzi o wykonywanie zadań humanistycznych, twórczych i wymagających współczucia. Eksperci od AI wymieniają czynności i predyspozycje, do których AI nie jest zdolne. Technologia ta nie może:

• odczuwać empatii i współczucia;
• tworzyć, konceptualizować, zarządzać złożonym planowaniem strategicznym,
• wykonać złożonej pracy, która wymaga precyzyjnej koordynacji ręka-oko;
• poradzić sobie z nieznanymi i nieuporządkowanymi przestrzeniami, zwłaszcza tymi, których nie zaobserwowała;
• rozumieć kontekstu sytuacyjnego, dokonywać oceny sytuacji i dostrzegać znaczenia;
• zastąpić zadań uważanych za twórcze lub usługi, która wymaga myślenia nieszablonowego czy wypróbowania czegoś, czego jeszcze nie zrobiono.

Na bazie przełomowego badania z 2013 roku zainspirowanego opracowaniem „Czy roboty podejmą moją pracę?” powstała lista wybranych zawodów, które będą w ciągu najbliższych lat bezpieczne. Prawdopodobieństwo ich wyparcia przez AI wyrażono w %.

1. Menedżer zasobów ludzkich (0,55%)

Prawdopodobnie zawsze w firmie będzie potrzebny człowiek, który poradzi sobie z konfliktem interpersonalnym dzięki umiejętnościom pozapoznawczym. Prognozy mówią, że w 2024 roku zapotrzebowanie na nich nawet wzrośnie o 9%, ponieważ firmy rozwijają się i potrzebują solidniejszych struktur do wspierania pracowników.

2. Menedżer sprzedaży (1,3%)

Aby firma osiągała wysokie wyniki finansowe, nawiązywała kontakty z klientami i budowała zespoły sprzedażowe oraz motywowała do działania, potrzebni są ludzie o wysokim poziomie inteligencji emocjonalnej. W sprzedaży należy też umieć analizować dane i interpretować trendy. Wymagany wysoki poziom inteligencji, a także ciągła potrzeba dostosowywania się do nowych sytuacji, czyni tę rolę bezpieczną od automatyzacji.

3. Marketing menedżer (1,4%)

Musi umieć interpretować dane, monitorować trendy, nadzorować kampanie i tworzenie treści reklamowych. Także zręcznie dostosowywać się do sytuacji i reagować na zmiany. Powinien wykazywać się zrozumieniem grupy odbiorców oraz tworzyć dobrane do niej strategie marketingowe. Sztuczna inteligencja nie jest jeszcze na to gotowa.

4. Menedżer ds. public relations (1,5%)

Zatrudnienie w tym obszarze ma wzrosnąć do 2024 roku o 7%, co czyni pracę menedżera ds. PR bezpieczną. Zawód ten, bardziej niż inne, wymaga bezpośrednich interakcji z ludźmi i ciągłym podtrzymywaniu sieci kontaktów. Szczególnie gdy trzeba zebrać fundusze czy zachęcić ludzi do wzięcia udziału w kampanii.

5. Dyrektor zarządzający (1,5%) 

Podczas gdy AI można wykorzystać do zarządzania wydajnością, to zautomatyzowane przywództwo jest niemożliwe. Dobrzy menedżerowie powinni umieć budować interakcje międzyludzkie, w tym umiejętność motywowania, negocjowania i przekonywania, często dużych zespołów ludzi. Muszą informować o strategii, prezentować cele firmy i raporty z zysków zainteresowanym stronom, którzy chyba wolą, by robił to człowiek, nie robot.

6. Event menedżer (3,7%)

Planowanie wydarzeń to rosnąca dziedzina – coraz częściej organizuje się wydarzenia dla pracowników, klientów czy spotkania branżowe nawet na wiele tysięcy osób. Ich planowanie jest skomplikowane logistycznie i wymaga szczególnej koordynacji oraz negocjowania z dostawcami i kontrahentami. Związane z tym procesem umiejętności sprawiają, że rola ta jest niemożliwa do zautomatyzowania.

7. Pisarz (3,8%)

Pisanie, szczególnie dzieł literackich, wymaga jednego z najwyższych poziomów kreatywności. Jego sukces polega na oryginalnych pomysłach, interesujących postaciach, wciągającej fabule i poetyckim języku. Chociaż AI będzie w stanie pisać zautomatyzowane posty na portalach społecznościowych, sugerować tytuły, a może nawet naśladować style pisarskie, to najlepsze blogi, książki, filmy i spektakle będą nadal pisać ludzie.

8. Specjalista IT (4,2%)

Eksperci przewidują, że zapotrzebowanie na stanowiska IT wzrośnie do 2024 roku o 19%, zaś raport McKinsey pokazuje, że liczba specjalistów inżynierii, jak informatycy, inżynierowie, administratorzy i konsultanci IT, wzrośnie do 2030 roku o 20 milionów. Zawody te będą wymagały bycia na bieżąco z technologią, szczególnie w obszarach niezautomatyzowanych przez AI. Twórcy oprogramowania będą tworzyć coraz bardziej skomplikowane i doskonalsze produkty, co już jest trudne do wykonania przez człowieka.

9. Redaktor (5,5%) 

Chociaż istnieją oprogramowania, które sprawdzają teksty pod kątem klarowności i potencjalnego plagiatu, to głębokich zadań redakcyjnych nie wykona robot. Redaktor osobiście musi sprawdzić napisany tekst pod kątem logiki, jasności, dokładności, kompleksowości i oryginalności. 

10. Grafik (8,2%)

Podobnie jak pisanie, projekt graficzny musi tworzyć artysta. Jego praca ma być oryginalna, a także wykonana zgodnie z życzeniem klienta. Prawdopodobnie AI jest zdolne uczynić pewne kroki na tym polu, z uwagi na to, że projektowanie graficzne jest zarówno artystyczne, jak i techniczne. Jednak ogólnie zawód ten nie jest bardzo zagrożony.

Obszary bezpieczne w świecie AI

Wybór dziedzin bezpiecznych, wg Kai-Fu Lee, oparty na jego wieloletnich badaniach AI, biznesu i inwestycji.

„Musimy pamiętać, że nasz ludzki talent do współczucia i empatii będzie cennym zasobem dla przyszłej siły roboczej, a miejsca pracy związane z opieką, kreatywnością i edukacją pozostaną kluczowe dla naszego społeczeństwa”.

1. Opieka medyczna, psychiatria, fizjoterapia

Starzenie się społeczeństwa sprawi, że potrzeby opieki zdrowotnej wzrosną. Pracownicy służby zdrowia, jak lekarze i pielęgniarki, nadal będą pełnić swoje role oparte na współczuciu i wsparciu. Psychiatria, praca społeczna i poradnictwo to zawody wymagające silnych umiejętności komunikacyjnych, zaufania klientów. Fizjoterapia, w tym masaż, obejmują pracę rękami i wykrywanie reakcji z ciała klienta. Wszystkie te cechy pomocy i terapii sprawiają, że zawody te, z natury humanistyczne, nie obejmie AI.

2. Nauczanie

AI stanie się narzędziem dla nauczycieli i instytucji edukacyjnych. Wesprze ich w spersonalizowaniu programu nauczania w oparciu o kompetencje, postęp, umiejętności i temperament poszczególnych uczniów. Jednak samo nauczanie będzie nadal będzie wykonywane przez ludzi. Rolą nauczycieli, szczególnie na wczesnych etapach edukacji, jest nie tylko przekazanie niezbędnej wiedzy, ale i  dbanie o uczniów od strony pedagogicznej i psychologicznej. Ważny jest w tym przypadku osobisty mentoring, który ma pomóc uczniom w określeniu ich zainteresowań i przygotowaniu do samodzielnej nauki w przyszłości.

3. Nauka

Nauka to najwyższa forma ludzkiej kreatywności. AI nie zastąpi naukowców, może jedynie wzmocnić ich pracę i stworzyć im doskonałe narzędzia. Można ją na przykład wykorzystać przy opracowywaniu leków – do postawienia hipotezy, przetestowania możliwych ich zastosowań lub filtrowania pod kątem choroby, co naukowcy powinni rozważyć. 

4. Prawo 

Doświadczenie na sali sądowej, zdobywanie zaufania klientów, rozumowanie i zdolność do przekonywania to przykłady złożoności poznawczej, strategii i interakcji międzyludzkich, które są poza możliwościami AI. Jednak wiele prac równoległych i przygotowawczych, jak przegląd dokumentów, analiza, tworzenie umów można wykonać lepiej i wydajniej dzięki AI.

Podsumowanie:

Czy można się przygotować na rozwój automatyzacji przez AI? Eksperci twierdzą, że tak. Choćby przez określenie i doskonalenie umiejętności, które są niezastąpione.

Przygotuj się na zmiany na rynku pracy, rozwijając określone umiejętności

Gdy nasza praca składa się z wielu zadań możliwych do zautomatyzowania w przyszłości, warto pomyśleć o rozwinięciu nowych kompetencji. Można np. rozważyć zaangażowanie w projekt, który nauczy nas zarządzania i przywództwa. Jeśli firma oferuje rozwój zawodowy, warto podjąć szkolenia z umiejętności bardziej kreatywnych, jak wystąpienia publiczne, pisanie czy projektowanie graficzne. W ten sposób łatwiej przejść do innych ról lub uczynić swoją pracę bardziej wartościową, dzięki łączeniu kompetencji logistycznych, pozapoznawczych i twórczych.

Jeśli znalazłeś swój zawód na tej liście, prawdopodobnie nie musisz się martwić, że AI przejmie Twoją pracę. Nie znalazłeś? Zajrzyj do tego artykułu, w którym opisujemy 10 ZAWODÓW, które sztuczna inteligencja może w przyszłości ZASTĄPIĆ.